Immacolata: włoski początek Bożego Narodzenia

8 grudnia we Włoszech rozpoczyna się oficjalnie okres Bożego Narodzenia. To dzień, który ludzie poświęcają dekorowaniu choinki, a świąteczna gorączka zakupów rusza pełną parą. Obchodzona jest wtedy również uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, która w tym roku przypada w poniedziałek, co oznacza długi weekend dla uczniów i studentów.

Włochy to kraj o jednych z najbogatszych i najdłuższych tradycji bożonarodzeniowych. Uroczyste obchody inauguruje właśnie wspomniany wyżej dzień, kiedy zgodnie ze zwyczajem, ubiera się drzewka i ustawia świąteczną szopkę. W ostatnich latach magię tego okresu można jednak poczuć jeszcze wcześniej, choćby za sprawą ulicznych dekoracji czy sklepowych ozdób. Wielu tłumaczy, że 8 grudnia to w rzeczywistości najwcześniejszy możliwy termin na przeprowadzenie procedury budowy szopek, bez konieczności brania urlopu. Co więcej, jest to data najbliższa dwóm pozostałym terminom stosowanym w niektórych regionach Włoch: 6 grudnia, w dniu Świętego Mikołaja, choinki ubierają mieszkańcy Bari, natomiast dzień później, w imieniny Świętego Ambrożego, robią to mediolańczycy.

Oprócz obowiązkowego przygotowania choinki i szopki, święto Niepokalanego Poczęcia NMP wiąże się z innymi tradycjami. Na przykład, jedną z najświętszych jest coroczny hołd składany przez papieża Matce Boskiej, poprzez złożenie wieńca z kwiatów pod figurą Maryi na Piazza Mignanelli, niedaleko Schodów Hiszpańskich. W ramach tego starożytnego zwyczaju strażacy umieszczają również wieniec na ramieniu figury.

Świąteczna choinka na Piazza Venezia w Rzymie

Co więcej, w Rzymie 8 grudnia rozświetla się wielka choinka, zazwyczaj stojąca na Piazza Venezia. Inną tradycją jest uczestnictwo w jarmarkach bożonarodzeniowych; wiele osób decyduje się spędzić 8 grudnia właśnie w ten sposób: od Bolzano, Florencji, Werony, Arezzo po Neapol - niezliczona liczba miast co roku organizuje wspaniałe targi.

Święto Niepokalanego Poczęcia NMP jest bardzo ważnym wydarzeniem dla wszystkich katolików. Wielu niezorientowanych myli często dogmat o Niepokalanym Poczęciu z dziewiczym poczęciem Jezusa, kiedy to Maryja, pozostając dziewicą, poczęła Syna Bożego. Są to jednak dwa zupełnie różne pojęcia: dogmat o Niepokalanym Poczęciu dotyczy poczęcia samej Maryi. To właśnie ono jest obchodzone 8 grudnia, a nie poczęcie Jezusa, jak się powszechnie uważa.

Zgodnie z tą zasadą, Maryja, od momentu poczęcia przez swoją matkę Annę, została zachowana od grzechu pierworodnego. „Niepokalana” oznacza bowiem „bez skazy”: zgodnie z doktryną chrześcijańską Maryja została poczęta czysta i bez grzechu, który charakteryzuje wszystkich ludzi.

Dogmat ten został ogłoszony przez papieża Piusa IX w 1854 roku, co uczyniło go niepodważalną prawdą wiary katolickiej: ósmego dnia grudnia tego roku głowa Kościoła wydała konstytucję apostolską Ineffabilis Deus, w której oświadczała, że Maryja od pierwszej chwili poczęcia została zachowana od grzechu pierworodnego dzięki wyjątkowej łasce Bożej. 8 grudnia wybrano jako dzień obchodów, ponieważ uważa się, że matka Jezusa została poczęta właśnie tego dnia, dziewięć miesięcy przed swoimi narodzinami, które przypadają 8 września.

Od tego czasu w wielu krajach katolickich, m.in. we Włoszech, Hiszpanii, Portugalii, Austrii i licznych państwach Ameryki Łacińskiej, dzień 8 grudnia jest uznawany za święto.

8 grudnia to dzień, w którym na stole pojawiają się pierwsze świąteczne słodkości, takie jak panettone, pandoro i nugat, podawane z winem musującym lub grzanym. W wielu regionach spożywa się również dania rybne, zgodnie z tradycją „chudej kolacji”, poprzedzającej bardziej wystawne święta Bożego Narodzenia.

Włochy mogą poszczycić się niezwykle bogatą tradycją świątecznych potraw, które różnią się w zależności od regionu. W Lombardii króluje rozgrzewająca cassoeula z kapustą i wieprzowiną, podczas gdy w Piemoncie popularna jest bagna càuda – aromatyczny, gorący sos z anchois i czosnkiem, podawany z warzywami. Veneto słynie z bigoli in salsa, makaronu z sosem z anchois i cebuli, często przyrządzanego w okresie świątecznym. Emilia-Romania oferuje kultowe tortellini w gorącym bulionie, Toskania – kremowe crostini z wątróbką, a Lacjum – karczochy po lacjańsku. Na południu Kampania rozkoszuje się słodkimi struffoli, Apulia – cartellate zanurzanymi w miodzie lub winie, a Kalabria – ziemniaczanymi cuddrurieddri. Sycylia świętuje przy sfincione, miękkiej pizzy z intensywnymi dodatkami, natomiast Sardynia słynie z sebadas, delikatnych smażonych ciastek z serem i miodem.

8 grudnia to we Włoszech symboliczny początek świąt — dzień choinek, szopek i pierwszych świątecznych smaków. Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP łączy w sobie religię, tradycję i rodzinne zwyczaje, a miasta rozświetlają jarmarki i dekoracje. To moment, w którym cała Italia oficjalnie wchodzi w bożonarodzeniową atmosferę.