Jak Włosi spędzają wakacje?

Co roku miliony turystów z całego świata przyjeżdżają na Półwysep Apeniński, by w końcu doświadczyć tych rozsławionych, idealnych włoskich wakacji. Ale zastanawialiście się kiedyś, jak sami Włosi spędzają ten letni okres?

„Z płetwami, pistoletem i okularami…” – tak zaczyna się piosenka Edoardo Vianello z lat 60. XX wieku, opowiadająca historię letnich wakacji Włochów, dzieci z okresu boomu gospodarczego po II wojnie światowej. Obecna sytuacja jest jednak nieco inna od tej sprzed sześciu dekad. Piszę „nieco”, dlatego że nadal najpopularniejszym miejscem wypoczynku wśród mieszkańców południowego półwyspu pozostaje… ich własny kraj. W 2021 roku spośród respondentów znajdujących się w 74-procentowej grupie planującej letni urlop, aż 86% z nich zamierzało spędzić go w ojczyźnie. Ktoś pewnie pomyśli, że to statystyka niemiarodajna, bo sprzed czterech lat, w dodatku z okresu covidowego, naznaczonego utrudnieniami w ruchu turystycznym. Sięgam więc po nowsze. I tak, dwa lata temu z liczby 37,5 miliona chętnych do wypoczynku między czerwcem a sierpniem, 72% relaksowało się „u siebie”. Ich ulubionymi kierunkami były wówczas: Liguria, Trydent-Górna Adyga oraz Kalabria. Dziewięć milionów obywateli pozostało w domu, z czego pięć milionów za główny powód wakacyjnej stagnacji podało wzrost cen towarów i usług, a ci, którzy postanowili się ruszyć, wydali na tę przyjemność średnio 668 euro za osobę - co wynika z raportu sporządzonego przez Coldiretti - Ixé Research Institute.

Dawniej, latem, rodziny wyjeżdżały z powodu zamknięcia szkół i wracały do ​​miasta dopiero we wrześniu, dziś przy gwałtownie rosnących cenach, połowa Włochów spędza wakacje krócej niż tydzień, podczas gdy 25% osób w badanym roku zrobiło sobie przerwę od rutyny na 1 lub 2 tygodnie, a tylko 4% udało się wyjechać na urlop dłuższy niż miesiąc.

Większość podróżujących Włochów, jak podaje Coldiretti, wybierała noclegi we własnych domach, u krewnych i przyjaciół lub w wynajętych mieszkaniach. Jednak jeśli chodzi o ranking preferencji, dużą popularnością cieszyło się również 25 tysięcy agroturystyk znajdujących się w Bel Paese. Po wirusowym szaleństwie, prywatne domy zostały jednak minimalnie przegonione przez mające szerszą ofertę hotele.

Linia hotelowa w Lido di Jesolo

Wakacje w 2023 r. wyraźnie przyciągnęły jednak destynacje pozakrajowe, ponieważ 28% Włochów zdecydowało się na spędzenie urlopu za granicą. Podczas gdy morze w sierpniu pozostało na szczycie listy ulubionych kierunków (dwa lata wcześniej był to wybór 80% ankietowanych), wieś i parki przyrodnicze zaczęły konkurować z górami o drugie miejsce. Według Coldiretti, miasta sztuki również zyskują na popularności, zwłaszcza zdobywane szturmem przez obcokrajowców. Szczególnie cenione są również alternatywne możliwości poznania tak zwanych „mniejszych” Włoch, ponieważ aż 72% obywateli na wakacjach deklaruje, że odwiedza małe wioski, być może nawet tylko w ramach jednodniowej wycieczki. Przy czym głównym kryterium przy wyborze miejsca na wakacje jest jego naturalne piękno (73,2%).

- Jak każdy człowiek na tej ziemi, Włosi też są zakochani w swoim kraju, więc jedna z takich najpopularniejszych dla nich met na wakacje to oczywiście południowe Włochy, które wśród pięknego gorącego słońca, najświeższych owoców morza, przepięknych krajobrazów, oferują wspaniały, prawdziwy włoski wypoczynek - opowiada mi moja koleżanka z czasów studiów, Ada, która w Italii spędziła aż 16 lat, więc wakacyjne zwyczaje tych ludzi zna na wylot. - Oczywiście nie każdy Włoch, który mieszka w północnej części kraju, będzie przejeżdżał przez całą Italię, po to by spędzić wakacje w Apulii czy na Sycylii; niektórzy z nich, ci mieszkający przy austriackiej granicy, wybierają bliższe miejsca, takie jak region Emilia Romagna, jadąc do miast dobrze znanych także Polakom, jak Rimini, Riccione, i zwiedzając wszystko to, co je otacza.

Według rankingu serwisu Booking.com, to jednak Rzym znajduje się na pierwszym miejscu w dziesiątce najczęściej wyszukiwanych przez Włochów destynacji. Mimo nieznośnych temperatur, stolica potwierdza swój urok „Wiecznego Miasta”. Pozostałe dwa stopnie na podium zajmują Rimini, które zawsze było jednym z nadmorskich kurortów będących symbolem włoskich wakacji letnich, oraz Mediolan - miasto biznesu, ale także turystyki krajowej i międzynarodowej. Neapol i Riccione plasują się na kolejnych lokatach wśród miejsc, w których można spędzić wakacje. Ranking uzupełniają Lido di Jesolo, Ischia, Vieste, Catania i Gallipoli.

Jeśli mówimy jednak nie o mieście, a o rodzaju miejsca na wypoczynek - morze jako kierunek wakacyjny Włochów jest bezkonkurencyjne. Potrafią oni spędzać nad nim niemal całe dnie, rozkoszując się przynoszącym szybką opaleniznę słonecznym ciepłem, letnią wodą morską dającą pożądane schłodzenie, oraz wieczornymi, klimatycznymi imprezami. Zresztą opis typowego dnia Włocha nad swoim morzem, przedstawi w szczegółach Ada.

- Otóż zaczynając od starszych osób, to one najczęściej budzą się wcześnie rano, by iść na plażę o 8.00 i wrócić do domu przed 12/12.30, by móc zacząć robić obiad dla całej rodziny. Inne osoby, już w wieku dorosłym lub dzieci i młodzież, przychodzą tak od 9.00/10.00, w zależności od tego, ile czasu zajęło im śniadanie w barze, i są zazwyczaj do 13.00 na plaży, kąpiąc się w morzu, grając w karty lub spacerując po wybrzeżu. Są oczywiście też rodziny, które nie wracają do domu na obiad, ale jedzą na „miejscu” i tu znów muszę zaznaczyć, że tu też są dwie grupy: grupa osób, która gotuje wszystko dzień wcześniej i przynosi swoje jedzenie na plażę (to są zazwyczaj osoby z południa) oraz grupa osób, która nie ma zamiaru gotować jak dla wojska, tylko na czas obiadu idzie do jednej z restauracji położonych tuż przy plaży. Wieczorami za to nadmorskie miasteczka stają się jedną z najlepszych imprezowni we Włoszech. Jest bardzo dużo dyskotek, cocktail barów i pełno różnych miejsc, gdzie można poznać wspaniałe osoby, bo kto nie marzy o tym, by tańczyć nocą na piasku z gołymi nogami i kąpać się przy świetle księżyca.

Niespełna połowa obywateli Italii na czas wypoczynku i korzystanie z wyżej wymienionych przyjemności, typuje lipiec, większa zaś część – lipiec i/lub sierpień, podczas gdy czerwiec i wrzesień pozostają zdecydowanie mniej popularne. Jednak przy takim klimacie, zbyt gorącym nawet na włoskie lato, i gwałtownie rosnących cenach w środkowych miesiącach tej pory roku, wrzesień, zawierający mniej więcej 15 dni wolnych od nauki, staje się idealnym miesiącem na wyjazd, dzięki interesującym ofertom i obecności mniejszej liczby urlopowiczów. Temperatury są przyjemniejsze, miejsca mniej zatłoczone, dlatego około 8,8 miliona Włochów - o 9% więcej niż w roku wcześniejszym, czyli 2022 - zdecydowało się spędzić przynajmniej część swoich wakacji we wrześniu - miesiącu szczególnie uwielbianym przez tych, którzy kochają relaks, spokój i kontakt z naturą.

Z kolei według analizy Coldiretti, we wrześniu ceny podróży, pobytów i rozrywki spadają nawet o ponad 30%, co jest szczególnie atrakcyjne dla włoskiego portfela. Włosi oprócz oszczędności, cenią sobie również wygodę. Z tego powodu około 2/3 z nich decyduje się na dotarcie do wymarzonego miejsca samochodem, jedna czwarta wybiera samolot; pozostali autobus, pociąg czy statek. Do tego nie podróżują samotnie, tylko – jak to Włosi – z rodziną. Ponad połowa robi to z partnerem, jedna trzecia z dziećmi, reszta z innymi członkami familii i przyjaciółmi.

W pierwszych dniach września ubiegłego roku, platforma TCI Study Center przeprowadziła ankietę online wśród społeczności Touring, aby wyróżnić trendy turystyczne na lato 2024. Tym sposobem dowiedziano się, że prawie wszyscy jej uczestnicy (93%) wybrali się na co najmniej jeden urlop między czerwcem a początkiem września. 9 na 10 Włochów spędziło go we własnym kraju, a ci, którzy do sprawy podeszli nieco ambitniej, w przeważającej większości i tak zostali na Starym Kontynencie, lecąc do Francji, Grecji, Hiszpanii czy Norwegii. Najpopularniejszymi regionami Włoch były zaś: Toskania, Emilia-Romania, Sycylia, Apulia, Kampania, Trydent-Górna Adyga i Sardynia. Zainteresowanie krótkodystansowymi kierunkami podróży pozostaje wciąż dość wysokie - latem 2024 r. 38% respondentów stwierdziło, że spędzi wakacje w regionie zamieszkania lub w sąsiednim.

Zamiast przekraczać granice, wielu Włochów zagłębia się więc w swoje własne regiony. Wenecjanin może odwiedzić otoczone murem miasto Montagnana, a nie kierować się nad jezioro Como, podczas gdy ktoś z Apulii może odkrywać mniej znane bielone wioski leżące poza typowymi ścieżkami domków trulli. Nawet rzymianie planują krótkie wypady nad pobliskie jeziora, do wiejskich willi lub starożytnych opactw w Lacjum, które większość turystów z niewiedzy pomija.

Ten rodzaj eksploracji blisko domu pozwala na elastyczność i spontaniczność. Nie ma w nim lotniskowych przepraw, pośpiechu, limitów bagażu: tylko samochód i otwarty umysł na odkrywanie. Często słyszy się Włochów mówiących: „Non sapere anche che questo posto esisteva a un’ora da casa”: Nawet nie wiedziałem, że to miejsce istnieje godzinę drogi od domu.

Wakacje w domu to jednak nie tylko wycieczki i muzea. Wielu Włochów odkrywa na nowo przyjemność gier w pomieszczeniach, zarówno tradycyjnych, jak i cyfrowych. Klasyczne włoskie gry, takie jak scopa, briscola czy tombola, jednoczą rodziny po kolacji, często przy ożywionych rozmowach i wyostrzonej rywalizacji. Tymczasem gry wideo i rozrywka online, stały się podstawą rozrywki dla młodszego pokolenia. Przyjaciele często organizują niezobowiązujące imprezy lub spędzają wieczór, grając w turnieje FIFA lub gry strategiczne, takie jak Civilization VI, przegryzając pizzę i przystawki.

Nie zapominajmy, że włoski kalendarz wypełniony jest regionalnymi festiwalami prezentującymi sezonowe produkty, świętami patronów lub historycznymi inscenizacjami. Są to idealne okazje dla mieszkańców, aby zanurzyć się w tradycyjnych uroczystościach. Rodzina w Umbrii może spędzić weekend na targach trufli w Norcii, podczas gdy ci w Emilii-Romanii udają się na średniowieczną paradę w Brisighelli. Wakacje we Włoszech często kręcą się wokół jedzenia, nie jako rozrywki w tle, ale jako głównej aktywności. Mając więcej wolnego czasu i widząc mniejszy ruch turystyczny, ludzie rezerwują stoliki w rodzinnej osterii, którą chcieli już lata temu sprawdzić. Inni wracają do kuchni, ponownie przeglądając dawno zapomniane familijne przepisy lub eksperymentując z nowoczesnymi wersjami regionalnych klasyków.

Brak konkretnych punktów wakacyjnego planu, Włosi zamieniają nierzadko na czas spędzony w ojczyźnie, aby odmłodzić umysł i ciało. Dzień może rozpocząć się od jogi na tarasie, a następnie rozwinąć się wizytą w lokalnym spa, takim jak toskańskie Bagni San Filippo lub Terme di Saturnia. Nawet ci, którzy zostają w domu, włączają do swoich dni krótkie chwile spokoju: popołudnia na czytaniu pod drzewem figowym, pisanie pamiętnika przy filiżance kawy lub po prostu słuchanie słodkich dźwięków okolicy.

Od własnych domów i wynajem cudzych, przez agroturystykę i wioski turystyczne, aż po morze, góry i zagranicę, Włosi preferują opcje, które oferują wygodę, relaks i dobrą zabawę. Niezależnie od tego, czy chodzi o wypróbowanie nowych sportów, dłuższe spanie, jedzenie różnych potraw, czy po prostu spędzanie czasu ze znajomymi, Włosi starają się jak najlepiej wykorzystać swoje wakacje, aby oderwać się od codziennej rutyny.