Znajomość angielskiego przez Włochów

Powszechnie znane i utrwalone w świadomości turystów jest stwierdzenie, że znajomość języka angielskiego nie należy do czegoś, czym Włosi mogliby się pochwalić. Wzrost ruchu turystycznego w Europie w ostatnich dziesięcioleciach, pozwolił coraz większej liczbie osób poruszać się z łatwością (prosząc o informacje w języku angielskim) po stolicach Europy Północnej, podczas gdy w głównych miastach części łacińskiej, a szczególnie we Włoszech, trudno spotkać ludzi mówiących płynnie w głównym języku świata.

Prawdziwość powyższych zdań potwierdzają zresztą liczne badania. Według jednego z nich, Włochy zajmują pod tym względem 26. pozycję na 35 branych pod uwagę europejskich krajów. Podium tworzą kolejno Holandia, Austria i Dania, a na drugim biegunie interesujący nas kraj ogląda plecy Rumunii, Bułgarii, Słowenii. Raport sporządzony przez wiodącą międzynarodową firmę zajmującą się nauczaniem języka angielskiego, Education First, umieszcza zaś Italię na 30. miejscu spośród 100 państw, w których angielski nie jest językiem urzędowym. A i tak zanotowano w tym przypadku poprawę względem badania wykonanego trzy lata wcześniej, gdy ta pozycja była 36. – najgorsza wśród krajów UE. Test przeprowadzany przez wspomnianą instytucję sprawdza jednak znajomość języka angielskiego na tzw. „rozsądnym” poziomie, czyli takim, który pozwala rozmawiać, uczestniczyć w spotkaniach czy pisać profesjonalne e-maile. I taki właśnie, wystarczający poziom, w tym badaniu osiągnęli Włosi. Nie potrafią oni za to w tym języku czytać gazet, oglądać programów telewizyjnych, prowadzić prezentacji biznesowych ani komunikować się na wysokim szczeblu. Wskaźnik EF English Proficiency Index, w którym przodują kraje skandynawskie, plasuje Włochy między 24. a 28. lokatą na 70 możliwych.

Ranking znajomości języka angielskiego w poszczególnych państwach Europy, gdzie: kolor pomarańczowy oznacza bardzo niski poziom znajomości, żółty - niski, zielony to średni poziom, ciemna zieleń symbolizuje wysoki, a kolor niebieski - bardzo wysoki poziom.

Generalnie rzecz biorąc, w Europie poziom znajomości języka angielskiego należy do najwyższych na świecie, ale, jak już zdążyliście zauważyć, istnieją znaczne różnice między krajami i poszczególnymi ich regionami. Mówiąc ogólnie, kraje Europy Północnej mogą poszczycić się doskonałą wiedzą w tym zakresie, zajmując 10 pierwszych miejsc stworzonego na tej podstawie rankingu. Szczególnie zaś Szwedzi, którzy dzięki dwujęzycznemu kształceniu od wczesnego dzieciństwa, a także obecności globalnego języka w ich kulturze i mediach, są liderem zestawienia. Znakomicie na tym tle wypadają też Niemcy za sprawą włączenia ponad 20 lat temu tego języka do podstawowych umiejętności, jak czytanie i pisanie, oraz nauczaniu go dzieci już od 5. roku życia.

Kraje śródziemnomorskie, takie jak Francja, Włochy i Hiszpania, znajdują się w pozycji pośredniej, a dysproporcje wynikają choćby z faktu, że dziedzictwo językowe jest tam bardzo silne i odczuwalne, a wprowadzenie języka obcego postrzegane niemal jako atak na tożsamość narodową kraju. Dla przykładu, podobnie jak we Francji, mieszkańcy Italii oglądają filmy obcojęzyczne zawsze z dubbingiem, a nie w języku oryginalnym. Dane Netflixa mówią same za siebie: zaledwie 16% włoskich użytkowników korzysta z oryginalnej ścieżki dźwiękowej produkcji.

W Hiszpanii sytuacja otwarcia na język inny niż własny zaczyna się nieco poprawiać, w następstwie wprowadzenia projektu sponsorowanego przez Ministerstwo Edukacji, promującego naukę drugiego języka w młodym wieku, wykładanego zresztą przez nauczycieli znających angielski przynajmniej na poziomie C1. Włosi poszli natomiast w drugą stronę, wydając w 2018 roku orzeczenie, zakazujące prowadzenia studiów wyłącznie w języku angielskim, co uzasadniano potrzebą ochrony języka ojczystego.

Problem słabej znajomości międzynarodowego języka dotyczy nie tylko dorosłych Włochów, ale już najmłodszych. Zaczynają oni naukę tego niezwykle przydatnego w dzisiejszych czasach przedmiotu, później niż w innych państwach Europy, bo dopiero w wieku 11 lat, i w dodatku nie pod okiem rodzimego użytkownika tego języka. Tak więc i w tej kategorii wiekowej Włosi mogą tylko zazdrościć państwom takim jak Dania, Holandia czy Norwegia.

Wiele osób twierdzi, że włoskie dzieci nie znają dobrze angielskiego również z tego powodu, że szkoły poświęcają temu przedmiotowi zbyt mało czasu. Godziny oferowane we włoskich placówkach publicznych są jednak takie same jak chociażby w ich duńskich odpowiednikach. Istota problemu nie leży więc w rozkładzie zajęć, tylko w podejściu do nauki tego języka. Dania, jak i pozostałe państwa skandynawskie słynące ze znakomitych rezultatów nauczania języka krajów anglosaskich, proponuje przyswajanie go w oparciu o metodę komunikacyjną, przewidującą w szczególności ustną naukę języka, zamiast gramatyki, pisania i czytania. W Italii, podobnie jak u nas, edukatorzy przywiązani są do stawiania przede wszystkim na tłumaczenie słów i zagadnień gramatycznych, co wydaje się przestarzałe i nieskuteczne. Oprócz metodyki, polegającej na praktycznym stosowaniu języka, a nie bezmyślnym wkuwaniu regułek, warunkiem sine qua non jego nauki jest po prostu słuchanie go, niejako życie nim, czego o włoskiej młodzieży powiedzieć na pewno nie można.

Szkoła podstawowa w Foggii

Po zapoznaniu się z danymi raportu TrueNumbers, dowiadujemy się, że tylko 19,7% młodych absolwentów mówi płynnie po angielsku (na poziomie C1 lub C2). Porównując to do liczb z lat poprzednich, zauważamy w tej grupie delikatny spadek poziomu znajomości tego języka, czego główną przyczyną wydaje się nauka zdalna w okresie covidowym. Stabilnie trzymają się pod tym względem aktualni studenci wyższych uczelni, jednak w ogólnym rozrachunku Włosi nadal pozostają daleko w tyle.

W 2021 r. absolwentów mogących pochwalić się poziomem co najmniej B2, czyli średnio-wysokim, było 43,5%. Warto dodać, że w tym badaniu lepiej wypadli 40-latkowie, którzy poczuli w ostatnim czasie większą potrzebę lingwistycznego dokształcenia. Włochy to kraj o najstarszej populacji w Europie, większa jej część nigdy nie uczyła się angielskiego w szkole, a jeśli nawet, to nie musiała używać go w pracy, w przeciwieństwie do obecnej młodzieży.

Badanie o nazwie English Work autorstwa Cambridge Assessment English, przeanalizowało dane z ponad 5300 firm z różnych sektorów w 38 różnych krajach. Okazało się, że angielski jest językiem biznesowym par excellence, i że jego znaczenie nadal rośnie zarówno w krajach anglojęzycznych, jak i nieanglojęzycznych. W rzeczywistości badanie pokazuje, że język ten jest ważny dla ponad 95% pracodawców, szczególnie w sektorze bankowym i informatycznym, nawet w państwach, w których nie jest on urzędowy. Większość ofert pracy wśród niezbędnych wymagań oczekuje dobrej, jeśli nie doskonałej, znajomości właśnie języka angielskiego.

Wracając do obrazu włoskiego, są obszary na terytorium w kształcie buta, którym wiedzie się lepiej, a inne, które musiałyby zacząć uczyć się angielskiego na nowo. Najbardziej przykładnym regionem jest nadal Friuli-Wenecja Julijska, a następnie Emilia-Romania, Lombardia, Trydent-Górna Adyga i Wenecja Euganejska. Miasto z najwyższą punktacją znajduje się właśnie w tym ostatnim regionie i jest to Werona. Bardzo dobrze w tym zestawieniu wypadają także Bari, Bolonia i Turyn. Sytuacja jest za to wyraźnie inna w Kalabrii, która jest najgorszym włoskim regionem pod względem znajomości języka angielskiego, co - jeśli dodamy do tej lity Sycylię oraz Basilicatę - potwierdza różnicę między Północą a Południem. Należy jednak zauważyć, że rozbieżność pomiędzy regionami o najniższych i najwyższych umiejętnościach zaczyna się kurczyć, spadając z ponad 100 punktów w 2012 r. do 70 w roku ubiegłym.

Werona - miasto, którego mieszkańcy angielski znają najlepiej w całych Włoszech

Angielski jest jednym z najczęściej używanych języków i jest uważany za ten, który łączy ludzi z różnych krajów. W coraz bardziej zglobalizowanym świecie jest to kod komunikacyjny, który pozwala nam porozumiewać się ze wszystkimi w dowolnym kontekście. Nauka angielskiego jest przecież niezbędna do pracy, podróżowania, studiowania za granicą i bycia atrakcyjnym pracownikiem, w świecie, w którym jest on uniwersalnym językiem obiegu idei, dóbr, informacji i kapitału. W porównaniu do 2017 r., liczba dorosłych Włochów mówiących po angielsku wzrosła, ale wciąż jest wiele do zrobienia, żeby mogli stać się konkurencyjni na rynku zatrudnienia, a także po to, by wykorzystać wszystkie możliwości pracy i rozwoju, jakie oferuje ten język.